Balvenie    Region: Speyside     Status: aktywna     Dostępność: otwarta     Dufftown, Banffshire AB55 4BB      +44 (0) 1340 822 210

Balvenie The Balvenie to whisky produkowana w samym sercu Speyside, w Dufftown, w cieniu ruin XIII-wiecznego zamku Balvenie.. oczywiście zamek był pierwszy 🙂 Whisky z tej części Szkocji są bardzo charakterystyczne: najsłodsze ze szkockich maltów, o różnej mocy od lekkich, kwiatowych aromatów po ciężkie, bogate, często z posmakiem sherry, jednocześnie praktycznie bez dymu i torfu tak często obecnego w regionach wyspiarskich. Malty ze Speyside są zarówno doskonałe na początek drogi z whisky single malt i pozwolą zapoznać się z bogactwem szkockiej, jak i dla kolekcjonerów dostarczając niezwykle zrównoważonej i dojrzałej whisky. The Balvenie to zawsze trafiona whisky na prezent!

Destylarnię Balvenie, która początkowo miała się zwać Glen Gordon, założył w 1892 roku William Grant, od pięciu lat szczęśliwy właściciel pobliskiej, wielce szacownej gorzelni Glenfiddich. Budowę ukończono w piętnaście miesięcy i 1 maja 1893 roku odbyła się pierwsza destylacja. W zamierzeniach Granta, nowa destylarnia - mimo iż zaopatrywała się w wodę z tego samego strumienia (Robbie Dubh Burn ze Wzgórz Cornval) i zaopatrywana w jęczmień z tych samych pól co Glenfiddich - miała wytwarzać whisky o zupełnie odmiennym charakterze i smaku. Aby ten cel osiągnąć ściągnięto sprzęt pochodzący z Lagavulin i Glen Albyn i zastosowano alembiki, o zdecydowanie dłuższych szyjkach niż te wykorzystywane do produkcji Glenfiddich. Inna była też proporcja beczek, w których dojrzewają trunki, tzn. w przypadku Glenfiddich tylko 8 - 12% whisky leżakuje w beczkach po sherry, a w przypadku Balvenie - ponad 18%. Stąd zamiast charakterystycznych dla regionu nut owocowych w Balvenie pojawiają się ciekawe nuty ziołowe i korzenne.

Balvenie od początku stosuje tradycyjne metody produkcji whisky: proces zmiękczania, kiełkowania ziaren oraz osuszania dymem torfowym. Posiada 1000-akrową jęczmienną farmę (Balvenie Mains), która zapewnia nawet w 15% zapotrzebowanie na surowiec, słoduje jęczmień we własnej słodowni, we własnym zakresie wydobywa i odpowiednio suszy torf stosowany do ogrzewania alembików a nawet utrzymuje na miejscu zarówno kowala w kuźni miedzi oraz zespół bednarzy. Jedyną "nowoczesną technologią" jest kombajn do żniwowania.

Przez całe dziesięciolecia whisky z destylarni Balvenie służyła jedynie do komponowania blended whisky i nie występowała jako single malt. Również obecnie destylat Balvenie używa się do zestawiania blendów wytwarzanych przez William Grant & Sons Ltd (Grant's oraz Clan MacGregor). Grant's jest jedną z lepszych whisky mieszanych - bardzo wysoko ocenił ją Jim Murray - w swojej książce Whisky Bible. Podstawową wersję - Family Reserve ocenił na 94 w skali 100 punktowej - czyli „doskonałą, która daje nam powód do życia".

Wszystko zmieniło się w 1973 roku, kiedy to zadebiutowała pierwsza whisky słodowa. Kilka lat później pojawiła się edycja 10yo Founder’s Reserve – obecnie jeszcze dostępna, ale w niewielkich ilościach. Bez wątpienia przełomem było pojawienie się kolejnych edycji, w szczególności bardzo popularnej i dobrze odbieranej Balvenie 12yo Double Wood. Zmiana profilu działalności destylarni – z dostarczyciela komponentu do blended whisky do ważnego gracza na rynku single malt – to zasługa jednego człowieka, Davida Stewarta.

Stewart jest prekursorem dodatkowego finiszowania w innych beczkach (innym drewnie) niż używane w czasie dojrzewania. Efektem jego pracy było m.in. wydanie wspomnianej edycji 12yo Double Wood; destylat dojrzewa najpierw w beczkach ze świeżego dębu, a potem przelewany jest do beczek po sherry, by nabrał krągłości i charakterystycznego posmaku. W aromacie wyczuć można słodkie nuty owoców i sherry Oloroso, przeniknięte zapachem miodu i wanilii. Smak jest delikatny i aksamitny z doskonałą kombinacją orzechowej słodyczy, pikanterii cynamonu oraz idealnie zbalansowanego sherry. Później pojawiły się w portfolio gorzelni przeróżne “finisze” m.in. po porto czy po rumach (świetna edycja 14yo Caribbean Cask). Poszczególne finisze nie zabijają na szczęście charakteru tej whisky – dla mnie bogatego w zapachu i smaku “speysidera” – owocowego, miodowego, przyjemnie waniliowego, lekko orzechowego, ze szczyptą iskrzących na języku przypraw.

W maju 2013 r. Firma The Balvenie Whisky rozpoczęła sprzedaż swoich "potrójnych beczek" Triple Cask. Te whisky dojrzewają w trzech różnych rodzajach beczek: niedopałki sherry Oloroso, beczki po pierwszym napełnieniu i tradycyjne beczki po whisky. Można je scharakteryzować subtelnymi smakami przypraw i miodu.

Doniosłość osiągnięć Davida Stewarta jest doceniana przez specjalistów i fanów whisky, wśród których cieszy się on należnym szacunkiem. Jego pracę dostrzeżono również na Dworze Królewskim. W czerwcu 2016 roku został on Kawalerem Orderu Imperium Brytyjskiego (MBE) odznaczonym osobiście przez Jej Wysokość Królową Elżbietę II.

Wersją Balvenie, niezwykle wysoko cenioną przez znawców, jest 15-letnia Single Barrel. Jak sama nazwa wskazuje, jest to whisky w całości pochodząca z pojedynczej beczki. Każda butelka tej whisky posiada swój własny, ręcznie wypisany na etykiecie numer, jak również numer beczki, z której pochodzi. Ponadto, jest to whisky butelkowana w postaci cask strength, co w tym przypadku wynosi 50,4% vol. Charakterystyczny jest również kształt butelki Balvenie, imitujący wydłużony kształt alembika do destylacji whisky.

W edycjach ogólnie dostępnych możemy znaleźć jeszcze 21-letni Port Wood, w wersjach rocznikowych 1991 i 1993 oraz w ekskluzywną, drogą edycję 30-letnią. Producent rozszerzył ostatnio swoją ofertę o 14-letni trunek Roasted Malt. Jest to pierwszy single malt, który całkowicie wyprodukowany został z ciemnego prażonego słodu jęczmiennego.

Dla klientów mogących przeznaczyć większą kwotę pieniędzy na trunek dostępnych jest kilka wersji rocznikowych, między innymi 1974, 1966, 1964 i 1951.

Obecnie wytwórnia ma imponujące moce produkcyjne (sięgające 7 mln litrów destylatu rocznie). Destylacja przebiega w 5 alembikach pierwszej destylacji i 6 końcowej. Destylaty dojrzewają głównie w beczkach po sherry i bourbonie. W 2005 roku gorzelnia otworzyła specjalne centrum dla zwiedzających organizujące wycieczki dla niewielkich (maksymalnie ośmioosobowych) grup turystów. Wymagana jest jednak wcześniejsza rezerwacja terminu. Balvenie wytwarza wiele wersji single malt: 12 Years Old Double Wood, 17 Years Old Double Wood, 14 Years Old Caribbean Cask, 21 Years Old Port Wood. Pojawiają się także edycje specjalne: Triple Cask, Single Barrel, seria Tun 1401, Tun 1509 i DCS Compendium. Firma w Balvenie nie rozprowadza swoich produktów za pośrednictwem niezależnych firm, a w celu uniknięcia nielegalnych edycji beczki Balvenie, sprzedawane na aukcjach lub prywatnym firmom blenderskim zawierają małą domieszkę whisky Glenfiddich, natomiast do Glenfiddich dodaje się destylatu Balvenie. W ten sposób firma dba o swoje marki, ponieważ tak “zmieszana” whisky nie może już nosić nazwy destylarni, z której pochodzi. Balvenie z odrobiną Glenfiddich nosi nazwę Burnside, Monkey Shoulder to whisky zestawiana z destylatów z Balvenie, Glenfiddich i Kininvie.