Wyspa Skye (ang. Isle of Skye, gael. An t-Eilean Sgitheanach) jest drugą co do wielkości (1700 km2) wyspą Szkocji, największa i położona najbardziej na północ w archipelagu Hebrydów Wewnętrznych, zdominowana przez góry Cuillins. Na Skye znajduje się gorzelnia (destylarnia) whisky Talisker.
Nazwa destylarni Talisker (słowo wywodzi się z gaelickiego Talasgair - „kamienista kraina” lub staronordyckiego Thalas Gair - „pochylona skała”) pochodzi od nazwy XVIII-wiecznej posiadłości klanu Macleods, na której stał (i stoi do dziś) Talisker House. Posiadłość w miejscowości Carbost z myślą o wybudowaniu gorzelni wydzierżawili w 1830 roku bracia Hugh i Kenneth MacAskill, którzy niespełna pięć lat wcześniej przybyli na Skye z małej wysp Eigg.
Pastor miejscowej parafii (Roderick Macleod dla pamięci) ogłosił zaraz, że destylarnia jest:
„jednym z największych przekleństw, które … mogło się wydarzyć w tym lub innym miejscu”.
I działo się. W 1847 roku bankrutują bracia MacAskill i na kolejne 10 lat gorzelnia staje się własnością North of Scotland Bank. W 1857 roku bank za kwotę 500 funtów odsprzedaje zakład Donaldowi MacLennan (zięć MacAskilla). MacLennan jednak nie radzi sobie z prowadzeniem gorzelnianego biznesu i w 1863 roku również ogłasza bankructwo i wystawia destylarnię na sprzedaż. W 1867 roku destylarnia trafia w ręce agenta gorzelniczego z Glasgow, niejakiego Johna Andersona, a jego firma „Glasgow Anderson & Co” przejmuje kontrolę nad destylarnią. I bankrutuje. W dodatku w 1879 roku John Anderson zostaje uwięziony za oszustwo sprzedaży klientom beczek, których nie miał...
W roku następnym gorzelnię przejmują za 45 funtów rocznej dzierżawy plus za 10-galonową beczkę „najlepszej jakości” whisky panowie Roderick Kemp (szef Izby Skarbowej Morayshire) i Alexander Grigor Allen. Ten ostatni w 1882 roku przejął wszystkie udziały i rozpoczął rozbudowę zakładu, który wkrótce produkował 40 000 galonów whisky rocznie.
W roku 1898, już pod przewodnictwem Thomasa, Talisker Distillery Co. łączy się z destylarniami Dilluaine-Glenlivet i Imperial Distillers, tworząc Dailuaine-Talisker Distillers Co. Kiedy Mackenzie zmarł w 1916 roku, kontrolę przejmuje konsorcjum firm produkujących whisky blendowaną, w tym John Walker&Sons, John Dewar, W.P. Lowrie. Ostatecznie w 1925 roku Dailuaine-Talisker Distillers Co. została przejęta przez Distillers Company Limited (DCL) i pozostawała w grupie destylarń skupionych przez DCL aż do 1986 roku.
W międzyczasie, w roku 1960, destylarnia została w dużym stopniu zniszczona przez pożar - przez przypadkowo pozostawiony otwartym zawór alembiku wyciekł destylat, który zajął się ogniem i płonący spirytus wypłynął strumieniem Carbost Burn do zatoki Loch Harport wywołując spektakularny widok płonącej wody. Po dwóch latach destylarnię odbudowano starannie odtwarzając kształt i wielkość pięciu zniszczonych przez pożar alembików dla zachowania unikatowego smaku whisky Talisker.
Tyle nieszczęść.
Whisky Talisker często zwana jest „lawą z Cuillins” albo „złotym trunkiem ze Skye”, już w roku 1880 poeta Robert Louis Stevenson nazwał ją "Królem trunków"...
W jej smaku czuje się bardzo silne akcenty torfu, łagodzone nieco przez nuty słodyczy i elementy korzenne. Smakując Talisker trudno nie zauważyć, że powstaje ona nad brzegiem morza, tak silne są akcenty soli morskiej, jodu i wodorostów. Woda pobierana z potoku Carbost Burn opływa górę Cnoc man Speireag (Hawk Hill), przepływając przez torf i wrzos. . W 1972 zrezygnowano ze słodowania własnego jęczmienia, a dostarczany z zewnątrz jest torfowy, ale nie aż tak jak kuzynów z Islay. Do maturacji używa się beczek po bourbonie, sherry oraz innych winach. Charakterystyczną cechą w technologii wytwarzania Taliskera są tradycyjne drewniane wężownice (wormtubs), specjalne urządzenia do schładzania destylatu w końcowym etapie wytwarzania. Wyjątkowy jest również magazyn, w którego oknach zamiast szyb wstawione są drobne, druciane siatki, aby dojrzewająca whisky była wyeksponowana na działanie morskiego powietrza... Tak, Made By The Sea...
W 1988 Distillers Company Limited (DCL), poprzednik Diageo, zrobił olbrzymi krok marketingowy dla rozwoju rynku Single Malt Whisky. Wybrano 6 whisky single malt z różnych regionów Szkocji tworząc The Classic Malts of Scotland. Do serii Classic Malts weszły: Talisker właśnie, Oban, Lagavulin, Dalwhinnie, Glenkinchie oraz Cragganmore. Seria ta była szeroko promowana, początkowo w sklepach duty free, z wykorzystaniem specjalnych stojaków, mapą Szkocji, czy wideo z Michaelem Jackson’em, omawiającym poszczególne whisky z Classic Malts. Sukces serii przekroczył wszelkie oczekiwania, stał się kamieniem milowym dla rynku Single Malt rozpoczętego przez Glenfiddich w 1963.
Whisky Talisker mają uznaną renomę, potwierdzaną na wszelakich konkursach. Talisker 10 YO oraz Talisker 18 YO były wielokrotnie nagradzanymi w konkursach IWSC oraz ISC. W 2007 Talisker 18 YO był pierwszą whisky, która zdobyła World’s Best Single Malt Whisky w zainaugurowanym wówczas World Whiskies Awards. Talisker jest m.in. jednym ze składników popularnej whisky mieszanej Johnnie Walker (stanowi dużą część zwłaszcza w piętnastoletniej Johnny Walker Green Label), a także likieru Drambuie.
Ciekawostki:
- W roku 1995 powstał most „Skye Bridge” łącząc szkocki ląd z wyspą Skye - wcześniej statkami (kilkaset lat temu były to parowce żeglugi przybrzeżnej „Clyde Puffers”) na wyspę trafiał jęczmień, który za nic nie chciał rosnąć na skalistym gruncie, a na szkocki ląd transportowane były beczki z whisky.
- W XIX wieku pracownicy destylarni otrzymywali zapłatę w postaci specjalnie tłoczonych monet, z których każda odpowiadała jednemu dniu pracy w zakładzie. Później monety te były wymieniane na "normalne pieniądze". Dzisiaj zachowane egzemplarze tych monet można podziwiać w Distillery Visitor Centre otwartym na terenie destylarni.
- W odróżnieniu od większości whisky, przed butelkowaniem Talisker rozcieńczana jest do 45,8% alkoholu, a nie powszechnie przyjętych 40% czy 43%.
Game of Thrones House Greyjoy – Talisker Select Reserve. „Gra o tron”, jeden z najpopularniejszych seriali telewizyjnych, zainspirował Diageo i stację HBO, jego producenta, do przedstawienia bohaterów przez pryzmat single malt whisky.
Seria liczy osiem single maltów reprezentujących siedem dynastii Westeros oraz Nocną Straż. Greyjoy to jeden z wielkich rodów Westeros panujący na Żelaznych Wyspach, surowej krainie na zachodnim wybrzeżu kontynentu hołdujący dewizie „My nie siejemy”. Wydaje się, że Talisker znakomicie oddaje charakter rodu Greyjoy. Destylarnia ma siedzibę na wyspie Skye, skalistej i smaganej wiatrem i falami oceanu, które kształtują charakter tamtejszej whisky. Edycja House Greyjoy oparta jest na whisky starzonej w beczkach z amerykańskiego dębu, a jej etykietę zdobi herb rodu, kraken.
Folwark Stara Winiarnia zaprasza na cyklicznie organizowane degustacje whisky - harmonogram można śledzić na naszej stronie https://folwarkstarawiniarnia.pl/aktualne-imprezy. ZAPRASZAMY!