Caol Ila to w języku gaelickim "cieśnina Islay". Na mapach znajdziemy oczywiście Sound of Islay, która oddziela wyspy Islay i Jura. Dla niektórych wymowa gorzelni jest równie odległa jak jej lokalizacja; od 1846 roku ukryta jest bowiem na surowym wschodnim wybrzeżu Islay, nieopodal największego portu wyspy, Port Askaig. Można usłyszeć "kal-ila", “ka-lila” a nawet “kulajla”, “kalajla”, “kolilia” - nawet Brytyjczycy mają z tym problem... To rzadko spotykana whisky, chociaż zagościła już i naszej Piwniczce, i na degustacjach w Folwarku 🙂
Destylarnię Caol Ila założył Hector Henderson, wcześniej pracujący w destylarni Littlemill w Lowlands. Ponieważ interes nie szedł za dobrze, w 1854 przejął ją Norman Buchanan, właściciel Isle of Jura. Później jeszcze wielokrotnie przechodziła z rąk do rąk. Przez ponad 100 lat parowe statki przywoziły do gorzelni jęczmień, węgiel i puste beczki, zwracając światu whisky przez Sound of Islay. Stosowany tu jęczmień jest nadal słodowany w Port Ellen, a krystalicznie czysta źródlana woda pochodzi z jeziora Loch Nam Ban.
Destylarnia przeszła w swojej historii dwie modernizacje; pierwszą w roku 1879, drugą w roku 1972. Podczas tego ostatniego remontu, który spowodował zamknięcie destylarni na dwa lata, zbudowano niemal od podstaw budynki zakładu i odnowiono magazyny celne, w których przechowywany jest destylat - jedyny zachowany do dziś oryginalny fragment architektury Caol Ila. Wykorzystywane dotąd dwa alembiki (jeden zestaw do podwójnej destylacji) zostały zastąpione przez sześć nowych ( powstały trzy zestawy), które wykonano dokładnie na wzór starych. Dzięki temu osiągnięto podwojenie mocy produkcyjnych destylarni. Obecnie Lagavulin i Caol Ila to dwie destylarnie z Islay należące do koncernu Diageo.
Caol Ila nie należy do najbardziej torfowych whisky z Islay, jest jednak zdecydowanie "ostrzejsza" niż Bruichladdich czy Bunnahabhain, ale nie tak agresywna i ostra jak Lagavulin czy Laphroaig. Charakteryzuje ją bladozłoty kolor i ostry aromat, przypominający morskie powietrze, przesiąknięty wonią wędzonego łososia, z delikatną nutą kwiatowo-pieprzową. Smak słodkawy z wyczuwalnym torfowo-dymnym posmakiem. Możemy oczywiście smakować single malty z Caol Ila, ale produkcja przeznaczana jest głównie na whisky blended, jako jeden ze składników takich whisky, jak Johnnie Walker czy Black Bottle.
Na rynku dostępne są wersje 8-, 12-, 15-, 17-, 18- oraz 25-, 30- i 35-letnie. W związku z tym, że jest bardzo ceniona przez koneserów, na rynku "krążą" niezliczone wersje rocznikowe pochodzące od niezależnych dystrybutorów. Przykładem niech będzie co najmniej kilka rocznikowych Caol Ila wchodzących w skład serii Connoisseurs Choice wypuszczonej na rynek przez firmę Gordon & MacPhail z Elgin. Dużym uznaniem koneserów cieszą się też niezależnie butelkowane wersje Caol Ila cask strength, 15-letni single malt wchodzący w skład serii Flora & Fauna i... tajemnicza whisky Port Askaig. Tak, to też Caol Ila!
Destylarnia udostępniona jest dla zwiedzających, trzeba się wcześniej umówić pod podanym telefonem. Wstęp jest płatny, ale jak zawsze w przypadku destylarni należących do Diageo, cena biletu wstępu będzie nam odliczona przy zakupie dowolnej butelki whisky w tutejszym sklepiku.
